Kitap Hakkında
Alışveriş, hayata dair maddi ve manevi ihtiyaçlarımızı gideren bir eylemdir. Sağlık, eğitim, güvenlik, eğlence, hediye verme ve başkalarıyla dayanışma gibi sebeplerle maddi imkânlar dâhilinde alışveriş yapılması olağan bir insan davranışıdır. Öte yandan alışveriş yapmak ve satın alma davranışında bulunmak; fiziksel ve düşünsel sıkıntılarla başa çıkmanın bir yolu da olabilmektedir. Ulaşımın, ticaretin ve üretimin sınır tanımadığı neoliberal dünyada yaygın biçimde kabul gören en hızlı yatıştırıcı, uyarıcı ve güçlendirici alışveriş ve satın alma eylemidir. Sorunlu alışveriş davranışı, kendi başına bir psikiyatrik sendrom olabileceği gibi birçok psikiyatrik tabloya eşlik eden bir davranış da olabilmektedir. Kitapta; olağan bir eylem olan alışverişin nasıl bir hastalığa dönüştüğü, insanların hangi nedenlerden alışveriş davranışına yöneldiği ve tedavide nasıl bir yol izlenebileceği bilimsel literatür ve olgu örnekleri üzerinden anlatılmış ve alışveriş davranışı sorunlu hâle geldiğinde başvurulabilecek pratik öneriler sunulmuştur. Ayrıca her alışveriş eylemi sonucunda okyanusta başına torba takılı kalmış bir deniz canlısına, suları kumaş boyasıyla kirlenmiş bir üçüncü dünya ülkesine ve atmosfere daha fazla karbondioksit salınımına sebep olunduğu hatırlatılarak sorunlu alışveriş davranışının yönetilmesiyle tüketimimizin dünyanın ihtiyaçlarına göre yeniden şekillendirilmesine vesile olmak amaçlanmıştır.

İçindekiler
KISIM 1
Sorunlu Alışveriş Davranışı Tanımı,
Sebepleri ve Eşlik Eden
Psikiyatrik Durumlar
ALIŞVERİŞ NE ZAMAN SORUNLU BİR DAVRANIŞ OLUR?............ 5
SORUNLU ALIŞVERİŞ DAVRANIŞININ EMARELERİ ..................... 13
DÜRTÜ KONTROLÜ VE BOZULMASI................................................ 15
AŞIRI ALIŞVERİŞ NASIL BAŞLAR?........................................................ 19
1. Açık ve Gizli Mesajlar.................................................................................... 19
2. Ailenin Etkisi .................................................................................................. 21
3. Para Kullanma Bilgisi..................................................................................... 24
SORUNLU ALIŞVERİŞ DAVRANIŞIYLA İLİŞKİLİ
SOSYODEMOGRAFİK FAKTÖRLER..................................................... 24
1. Yaş .................................................................................................................... 24
2. Cinsiyet............................................................................................................ 25
3. Ekonomik Durum ......................................................................................... 28
4. Eğitim Durumu ............................................................................................. 28
SORUNLU ALIŞVERİŞ DAVRANIŞI ALT TİPLERİ ............................... 29
1. Kompulsif Tip ................................................................................................. 29
2. Görüntü Verme Peşinde Tip......................................................................... 32
3. Pazarlıkçı Tip .................................................................................................. 34
4. Başkalarına Bağımlı Tip ................................................................................ 35
5. Bulimik Tip ..................................................................................................... 38
6. Biriktiriciler..................................................................................................... 40
İSTİFÇİLİK/Biriktirme Bozukluğu ........................................... 40
SORUNLU ALIŞVERİŞ DAVRANIŞININ BİYOLOJİK SEBEPLERİ.. 44
1. Dürtü Kontrolü ve Frontal Loblar................................................................ 44
2. Davranışsal Bağımlılık Olarak Alışveriş, Dopamin ve Mezolimbik Yollar... 47
2.1. Striatum-Nucleus Accumbens:........................................................... 48
2.2. Ventromediyal ve Ventrolateral Prefrontal Korteks
(vmPFK, vlPFK) .......................................................................................... 50
2.3. İnsular Korteks...................................................................................... 50
2.4. Opoid Sistemi ....................................................................................... 52
SORUNLU ALIŞVERİŞ DAVRANIŞININ
PSİKOSOSYAL SEBEPLERİ ...................................................................... 52
1. Başarma Baskısını Karşılamak...................................................................... 55
2. Önemli Bir Şeyle Karşılaşmaktan Kaçınmak.............................................. 58
3. Öfkeyi İfade Etmek......................................................................................... 59
4. Terk Edilme Kaygısını Azaltmak.................................................................. 60
5. Kendini Sakinleştirme ve Duygu Durumunu Onarmak........................... 62
6. Güç Sahibi Olmak veya Varsıllık Görüntüsü Verebilmek......................... 65
7. Topluma Uyum Sağlayabilmek..................................................................... 66
8. Bağımlılık İhtiyacını Karşılamak.................................................................. 68
9. Kayıplarla ya da Travmayla Başa Çıkabilmek............................................. 70
10. Kontrol İhtiyacını Karşılamak .................................................................... 72
11. Ölümü İnkâr Etmek ya da Hayata Anlam Katmak.................................. 73
12. Faaliyet Olarak Alışveriş.............................................................................. 74
13. Kendiliğindenlik........................................................................................... 74
14. Dinlenmek, Rahatlamak, Gevşemek ......................................................... 74
15. Entelektüel Bir Uğraş................................................................................... 75
16. Keşif Duygusunu Tatmin Etmek İçin Alışveriş........................................ 75
17. Duyusal Uyarım İhtiyacını Karşılamak İçin Alışveriş ............................ 76
17.1. Görme.................................................................................................. 76
17.2. Koku..................................................................................................... 77
17.3. Tat......................................................................................................... 78
17.4. İşitme ................................................................................................... 79
17.5. Dokunma............................................................................................. 79
18. Sosyal Sebepler ............................................................................................. 80
ALIŞVERİŞ SORUNUNUN YAKIN İLİŞKİLER
ÜZERİNDEKİ ETKİSİ ............................................................................... 80
1. Bağımlı Eşle Evlilik......................................................................................... 83
2. Sorunlu Alışveriş Davranışı Olan İki Kişinin Evliliği................................ 84
AŞIRI ALIŞVERİŞ DAVRANIŞININ EŞLİK ETTİĞİ
PSİKİYATRİK VE NÖROLOJİK HASTALIKLAR................................. 85
1. Depresyon........................................................................................................ 86
2. İki Uçlu Mizaç Bozukluğu-Manik ya da Hipomanik Dönemi................. 87
3. Obsesif Kompulsif Bozukluk ........................................................................ 87
4. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu.................................................. 88
5. Kişilik Bozuklukları ....................................................................................... 88
6. Parkinson Hastalığı ve Huzursuz Bacak Sendromu .................................. 89
7. Yeme Bozuklukları ve Aşırı Alışveriş Davranışı......................................... 89
BEDEN İMGESİNDE BOZULMA VE YEME BOZUKLUKLARI...... 90
ANOREKSİYA NERVOZA........................................................................ 91
BULİMİYA NERVOZA.............................................................................. 92
YEME BOZUKLUKLARI VE AŞIRI ALIŞVERİŞ.................................. 92
1. Duygulanımı Düzenleme ve İdare Etme ..................................................... 93
2. Duyguların İşlenmesinde Dilin Kullanılması............................................. 96
KOMPULSİF SATIN ALMA/ALIŞVERİŞ YAPMA BOZUKLUĞU
TEDAVİSİ..................................................................................................... 96
1. Biyolojik Tedavi .............................................................................................. 97
2. Psikoterapi....................................................................................................... 97
KISIM 2
SORUNLU ALIŞVERİŞ DAVRANIŞIYLA
BAŞA ÇIKMAK
ALIŞVERİŞİ KOLAYLAŞTIRICILAR...................................................... 99
1. Kredi Kartları.................................................................................................. 99
2. Çevrim İçi Alışveriş...................................................................................... 100
3. Alışveriş Merkezi Deneyimi........................................................................ 104
4. Reklamlar ...................................................................................................... 105
TETİKLEYİCİLER ................................................................................... 107
1. Alışverişi Tetikleyen Durumlar.................................................................. 108
2. Alışverişi Tetikleyen Yaygın İnanışlar, Düşünceler.................................. 108
3. Alışverişi Tetikleyen Kişiler Arası Durumlar ........................................... 109
4. Alışverişi Tetikleyen Duygular ................................................................... 109
5. Alışverişi Tetikleyen Bedensel Durumlar ................................................. 110
SORUNLU ALIŞVERİŞ DAVRANIŞININ SONUÇLARI................... 110
1. Mali Sonuçlar................................................................................................ 110
2. İlişkilerle İlgili Sonuçlar............................................................................... 110
3. Duygusal Sonuçlar........................................................................................ 111
4. Mesleki Sonuçlar........................................................................................... 111
5. Tıbbi Sonuçlar............................................................................................... 112
6. Kişisel Gelişimle İlgili Sonuçlar.................................................................. 112
7. Manevi Sonuçlar........................................................................................... 112
TÜKETEBİLMEK İÇİN ÜRETMEK VE İKLİM KRİZİ...................... 113
ALIŞVERİŞ PORTRENİZ........................................................................ 115
ALIŞVERİŞ GÜNLÜĞÜ .......................................................................... 121
SORUNLU ALIŞVERİŞ DAVRANIŞINI KONTROL ETMEK
İÇİN BAZI PRATİK ÖNERİLER............................................................ 121
1. Duygular ve Alışveriş................................................................................... 123
2. Öfke ................................................................................................................ 125
3. Korkuyla Yüzleşmek..................................................................................... 126
4. Can Sıkıntısını Gidermek ........................................................................... 126
5. Gerginliği Gidermek.................................................................................... 127
6. Entelektüel Haz Alabilmek.......................................................................... 127
BEDEN VE DUYGULAR ........................................................................ 128
1. Bedenin Sözlerini Okumak İçin Bir Egzersiz ........................................... 128
2. Duyusal İhtiyaçları Karşılamak İçin Bazı Pratik Öneriler .......................... 129
SON SÖZ.................................................................................................... 131
EK: KOMPULSİF SATIN ALMA ALIŞVERİŞ YAPMA
BOZUKLUĞUNDA KULLANILAN ÖLÇEKLER............................................. 132
1. Kompulsif Satın Alma Ölçeği ..................................................................... 132
2. Alışveriş Bağımlılığı Riski Anketi (SHARQ)
(Shopping Addiction Risk Questionnaire) ................................................... 134
3. Çevrim İçi Alışveriş Bağımlılığı Ölçeği..................................................... 135
KAYNAKÇA .............................................................................................. 138

Barkod

: 9786253718633

Yayınevi

: Nobel Akademik Yayıncılık

---

ISBN

: 9786253718633

Dili

: Türkçe

---

Basım Yeri

: Ankara

Baskı Sayısı

: 1. Baskı

---

Diğer

: