Kitap Hakkında
Dar mükellefiyet, Türk vergi sisteminde gelir üzerinden alınan vergilerde uygulanan iki mükellefiyet türünden biridir. Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan yabancı mukimi sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları Türkiye kaynaklı kazanç veya irat elde ettiklerinde dar mükellef olmaktadır.

Dar mükellefiyet müessesesi, devletin vergilendirme yetkisini tesis etmesi, çifte vergilendirmeyi önlemesi, ülkeye yabancı sermaye ve teknoloji girişini sağlaması gibi çeşitli temel faydalar sağlamaktadır.

Kitapta devletin vergilendirme yetkisinin sınırının ne olduğu, nerede başlayıp bittiği, dar mükellef kurumların nasıl vergilendirildiği, özellikle dijital dünyada faaliyet gösteren kurumların nasıl vergilendirildiği sorularına cevap verilmektedir. Bu kitap maliye, vergi hukuku, uluslararası vergi hukuku ve dijital ekonominin vergilendirilmesi konularına ilgi duyan okuyuculara hitap etmektedir.

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ   vii
TABLOLAR LİSTESİ   xvi
KISALTMALAR LİSTESİ   xvii
GİRİŞ  1
BİRİNCİ BÖLÜM
VERGİLENDİRME YETKİSİNİN KULLANIMI SINIRLARI VE
VERGİLENDİRME YETKİSİNİN ÇATIŞMASI..  11
11. DEVLETİN VERGİLENDİRME YETKİSİ..  12
1.1.1. Vergilendirme Yetkisinin Tarihçesi  15
1.1.1.1. Çeşitli Ülkelerde Vergilendirme Yetkisinin Tarihsel Gelişimi  16
1.1.1.2. Türkiye'de Vergilendirme Yetkisinin Tarihsel Gelişimi  18
1.1.1.2.1. Osmanlı Dönemi Vergilendirme Yetkisi  18
1.1. 1..2.2. Cumhuriyet Dönemi Vergilendirme Yetkisi  20
1.1.2. Vergilendirme Yetkisinin Çeşitleri  21
1.1.2.1. Merkezi Devletin Vergilendirme yetkisi  2 ı
1.1.2.2. Federe Devletin Vergilendirme Yetkisi  22
1.1.2.3 . Yerel İdarelerin Vergilendirme Y etkisi.  23
1.1.2.4. Uluslararası Kuruluşların Vergilendirme Yetkisi.  24
1.1.3. Vergilendirme Yetkisinin Yasama ve Yürütme Organlarınca Kullanımı  25
1.1.4. Vergilendirme Yetkisinin Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Sınırları  29
1.1.4.1. Ulusal Sınır  30
1.1.4.2. Uluslararası Sınır  31
1.2. VERGİ KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASININ
SONUCU OLARAK TAM VE DAR MÜKELLEFİYET                   33
1.2.1. Vergi Kanunlarının Yer Bakımından Uygulanması.  34
1.2.1.1. Yersellik İlkesi  35
1.2.1.1.1 .Yersellik İlkesinin Uygulanması  36
1.2.1.1.2. Yersellik ilkesinin istisnaları  39
1.2.1.1.2.1. Serbest Bölgeler  39 1.2.1.1.2.2. Diplomatik Muafiyetler.  .41
1.2.1.2. Kişisellik İlkesi  42
1.2.1.2.1. Kişisellik ilkesinin Uygulanması..  .43
1.2.1.2.2. Kişisellik ilkesinin Çeşitleri  .44
1.2.1.2.2.1. Uyrukluk ilkesi  .44
1.2.1.2.2.2. İkametgah ilkesi  46
1.2.1.3. İktisadi Bağlılık İlkesi  .48
1.2.2. Vergilendirme Yetkilerinin çatışması  .49
İKİNCİ BÖLÜM
KURUMLARIN DAR MÜKELLEFİYET ESASINA GÖRE VERGİLENDİRİLMESİ  53
2.1. DAR MÜKELLEFİYETE İLİŞKIN BAZI KAVRAMLAR  53
2.1.1. Mükellef.  54
2.1.2. Kişi  54
2.1.2.1. Gerçek Kişi  55
2.1.2.2. Tüzel Kişi  55
2.1.3. Kurum  57
2.1.4. Kanuni Merkez  58
2.1.5. İş Merkezi  58
2.2. KURUMLAR VERGİSINDE MÜKELLEFİYET TÜRLERİ  60
2.2.1. Tam Mükellefiyet  61
2.2.2. Dar Mükellefiyet.  62
2.2.2.1. Dar Mükellefiyetin Varlık Sebepleri  63
2.2.2.2. Dar Mükellef Kurumların Faaliyet Alanları  64
2.3. DAR MÜKELLEFİYETE TABİ KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİ  66
2.3.1. Kurumlar Vergisinin Mükellefleri  66
2.3.1.1. Sermaye Şirketleri  69
2.3.1.2. Kooperatifler  70
2.3.1.3. İktisadi Kamu Kuruluşları  72
2.3.1.4. Dernek ve Vakıflara Ait İşletmeler  75
2.3.1.5. İş Ortaklıkları  77
2.3.2. Dar Mükellef Kurumların Vergilendirilme Süreci  79
2.3.2.1. Dar Mükellef Kurumlarda Vergiyi Doğuran Olay ve Kazanç Elde Etme Arasındaki İlişki  80
2.3.2.1.1. Tahakkuk Esası  82
2.3.2.1.2. Tahsil Esası  82
2.3.2.1.3. Hukuki ve Ekonomik Tasarruf Esası  82
2.3.2.2. Safi Kurum Kazancının Tespiti  83
2.3.2.2.1. Kazanç ve İrat Türleri  84
2.3.2.2.1.1. Ticari Kazançlar  85
2.3.2.2.1.2. Türkiye'de Bulunan Zirai işletmelerden Elde Edilen Kazançlar  89
2.3.2.2.1.3. Türkiye'de Elde Edilen Serbest Meslek . Kazançları  90
2.3.2.2.1.3.1 Serbest Meslek Kazançlarının vergilendirilmesinde 183 Günlük Sürenin Hesaplanması    91
2.3 .2.2.1.3 .2. Serbest Meslek Kazançlarında Diğer Özellikli Durumlar  96
2.3.2.2.1.3. Taşınır ve Taşınmazlar ile Hakların Türkiye' de Kiralanmasından Elde Edilen İratlar       98
2.3.2.2.1.4. Türkiye'de Elde Edilen Menkul Sermaye İratları  103
2.3.2.2.1.5. Türkiye'de Elde Edilen Diğer Kazanç ve İratlar  106
2.3.2.2.2. Dar Mükellef Yabancı Ulaştırma Kurumlarının Kazanç Tespiti  109
2.3.2.2.2.1. Kara Taşımacılığı.  1 13
2.3.2.2.2.2. Hava Taşımacılığı  113
2.3.2.2.2.3. Deniz Taşımacılığı..  114
2.3.2.4. Dar Mükellef Kurumların Kazançlarının Beyanı  116
2.3.2.4.1. Yıllık Beyan Esasına Göre Vergilendirme  117
2.3.2.4.2. Özel Beyan Esasına Göre Vergilendirme  117
2.3.2.4.3. Tevkifat Esasına Göre Vergilendirme  118
2.3.2.5. Tarh ve Ödeme  l23
2.3.2.6. Kurumlar Vergisi Oranı  125 2.3.3. Kurumlar Vergisi Kanunundaki Muafiyet, İstisna, İndirim ve Diğer Teşvikler  125
2.3.4. Dar Mükellef Kurumların Tasfiyesinde Vergilendirme  131
2.3.4.1. Birleşme  131
2.3.4.2. Devir  132
2.3.4.3. Tür Değiştirme  ] 32
2.3.5. Dar Mükellef Kurumların Vergilendirilmesinde Vergi Güvenlik Önlemleri  ·  133
2.3.5.1. Örtülü Sermaye Uygulaması   133
2.3.5.2. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı  134
2.3.5.3. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı.. .. 135
2.3.5.4. Vergi Cennetlerine İlişkin Düzenlemeler.  136
2.4. DAR MÜKELLEF KURUMLARIN DİGER VERGİ KANUNLARINDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜKLERİ  137
2.5. DİJİTAL ORTAMDA HİZMET VEREN DAR MÜKELLEF KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİ  141
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI VERGİLENDİRMEDE ÇİFTE VERGİLENDİRME SORUNU VE DAR MÜKELLEFİYET  147
3.1. DAR MÜKELLEFİYETİN ULUSLARARASI VERGİLENDİRMEDE SEBEP OLDUGU SORUNLAR VE BUNLARA GETİRİLEN ÇÖZÜMLER  148
3.2. ULUSAL ÇİFTE VERGİ YÜKÜ KAVRAMI..  149
3.3. ULUSLARARASI ÇİFTE VERGİLENDİRME KAVRAMI  150
3.3.1. Uluslararası Çifte Vergilendirmenin Sebepleri  152
3.3.2. Uluslararası Çifte Vergilendirme Şekilleri  152
3.3.2.1. Gerçek Çifte Vergilendirme - Gerçek Olmayan Çifte Vergilendirme   153
3.3.2.2. Hukuki Çifte Vergilendirme - Ekonomik Çifte Vergilendirme  153
3.3.2.3. Yatay - Dikey Çifte Vergilendirme  l55
3.3.3. Çifte Yük ve Çifte Vergilendirmeye Karşı Alınacak Önlemler.  155
3.3.3.1. Tek Taraflı Önlemler.  156
3.3.3.1.1. Vergi Mevzuatının İyileştirilmesi  157
3.3.3.1.2. Mahsup Yöntemi  158
3.3.3.1.3. İstisna Yöntemi  159
3.3.3.1.4. İndirim Yöntemi  160
3.3.3.1.5. Düzeltme  161
3.3.3.2. Çift Taraflı Önlemler  162
3.3.3.3. Çok Taraflı Önlemler  162
3.4. ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI  163
3.4.1. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının Kapsamı İçeriği ve Amacı  166
3.4.1.1. Anlaşmanın Kapsamı  167
3.4.4.1.1. Kapsanan Kişiler.  168
3.4.4.1.2. Kapsanan Vergiler  168
3.4.1.2. Anlaşmalarda Yer Alan Genel Tanımlar.  169
3.4.1.2.1. İşyeri 170
3.4.1.2.2. Mukim  170
3.4.1.2.2.1. Çifte Mukimlik  170
3.4.1.2.2.2. Çifte Mukimliğin Çözümü  171
3.4.1.2.2.3. Kanuni Merkez Kriteri  171
3.4.1.2.2.4. İş Merkezi Kriteri  172
3.4.1.2.2.5. Karşılıklı Anlaşma  173
3.4.1.3. Gelirin Vergilendirilmesi  175
3.4.1.4. Serveti n Vergilendirilmesi  175
3.4.1.5. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Yöntemleri..  175
3.4.1.6. Özel ve Son Hükümler  176
3.4.2. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının Yapılışı Uygulanması ve Yürürlükten Kalkması  176
3.4.2.1. Anlaşmaların Yapılışı..  179
3.4.2.2. Anlaşmaların Uygulanması ve İç Hukuktaki Konumu  181
3.4.2.3. Anlaşmanın Sona Ermesi  183
3.4.3. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarına Yönelik Oluşturulan Modeller  185
3.4.3.1. BM Modeli  187
3.4.3.2. OECD Modeli  1883.4.3.3. Birleşmiş Milletler ve OECD Modellerinin Karşılaştırılması  190
3.4.3.4. Türk Modeli  191
3.4.3.5. Çeşitli Ülke Modelleri  193
3.4.3.6. Çok Taraflı Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları  193
3.5. TÜRKİYE'NİN TARAF OLDUGU ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI  194
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE DAR MÜKELLEF KURUMLARIN
VERGİLENDİLMESİ VE ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK UYGULAMALARIN TÜRKİYE İLE KARŞILAŞTIRILMASI..  197
4.1. ÇEŞİTLİ ÜLKE UYGULAMALARI  197
4.1.1. Almanya'da Dar Mükellef Kurumların Vergilendirilmesi ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi  197
4.1.1.1. Alman Vergi Sisterni.. 198
4.1.1.2. Almanya'nın Çifte Vergilendirmeyi Önleme Uygulamaları  200
4.1.1 .3. Almanya ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması  :  201
4.1.2. Amerika Birleşik Devletleri'nde Dar Mükellef Kurumların Vergilendirilmesi ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi  206
4.1.2.1. Amerikan Vergi Sistemi.  207
4.1.2.2. ABD'nin Çifte Vergilendirmeyi Önleme Uygulamaları  209
4.1.2.3. ABD ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması  210
4.1.3. Fransa'da Dar Mükellef Kurumların Vergilendirilmesi ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi   212
4.1.3.1. Fransız Vergi Sistemi  212
4.1.3.2. Fransa'nın Çifte Vergilendirmeyi Önleme Uygulamaları  213
4.1.3.3. Fransa ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması  214
4.1.4. İngiltere'de Dar Mükellef Kurumların Vergilendirilmesi ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi  216
4.1.4.1. İngiliz Vergi Sistemi  217
4.1.4.2. İngiltere'nin Çifte Vergilendirmeyi Önleme Uygulamaları  217
4.1.4.3. İngiltere ile Türkiye Arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması  219
SONUÇ  223
KAYNAKÇA  233
EKLER  247
Ek 1: Türkiye'nin Tarafı Olduğu Yürürlükte Bulunan ÇVÖA Listesi  247
Ek 2: Türkiye'nin Tarafı Olduğu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Çifte Vergilendirmeyi Önleme Yöntemleri  257
Ek 3: Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önlemek Amacıyla Yapılacak Anlaşmalar İçin oluşturulan Türk Modeli .. 259
Ek 4: Gelir ve servet üzerinden alınan vergilere ilişkin OECD Modeli'nin özeti aşağıda gösterilmektedir.  274

Barkod

: 9786258012644

Yayınevi

: .

---

ISBN

: 9786258012644

Dili

: Türkçe

---

Basım Yeri

: İstanbul

Baskı Sayısı

: 1. Baskı

---

Diğer

: